รนย่าจัน
หรือบ้านจำลองท้าวเทพกระษัตรี – ท้าวศรีสุนทร ลักษณะเป็นบ้านเจ้าเมืองเรือนไทยภาคใต้ชั้นเดียว ใต้ถุนสูง บนที่ดินซึ่งเคยเป็น รน หรือ เรือน ของท่านผู้หญิงจัน หรือท้าวเทพกระษัตรี ตามหลักฐานประวัติศาตร์ที่ดินบริเวณนี้เคยเป็นจวนของจอมร้างบ้านเคียน บิดาของท่านผู้หญิงจัน ซึ่งภายหลังมีผู้บริจาคที่ดินให้สร้างบ้านจำลองหลังนี้ไว้เพื่อเป็นแหล่งเรียนรู้ ภายในเรือนมีประติมากรรมท้าวเทพกระษัตรี ท้าวศรีสุนทร ฝีมือช่างสิบหมู่ กรมศิลปากร ใบหน้าของท่านมาจากการประมวลใบหน้าของลูกหลานผู้สืบสายตระกูลรวมทั้งรูปปั้นและอนุสาวรีย์ของท่าน ทั้งงามสง่าและน่าเกรงขามอยู่ในที รนย่าจันตั้งอยู่หลังองค์การโทรศัพท์ถลาง ม.1 ต.เทพกระษัตรี อ.ถลาง
นบนางดัก
ตั้งอยู่ไม่ไกลจากรนย่าจันมากนัก จุดนี้มีความหมายทางประวัติศาสตร์ คือเคยเป็นฝายกั้นน้ำที่ชาวบ้านถลางช่วยกันสร้างขึ้นเพื่อปิดกั้นการไหลของน้ำในคลองบางใหญ่ให้เหือดแห้ง และผันน้ำไปทางอื่น เพื่อตัดเส้นทางการเดินทัพทางเรือของพม่า ตัดการขนส่งเสบียงและอาวุธของพม่า ขัดขวางทัพพม่าไม่ให้บุกเข้ามาตีเมืองถลางได้โดยสะดวก เป็นหนี่งในกลยุทธ์อันชาญฉลาดของท่านผู้หญิงจันและแม่ทัพเมืองถลาง ในการรบกับพม่าด้วยกำลังพลอันน้อยนิด ในขณะที่ฝั่งพม่าได้เปรียบทั้งกำลังพลและอาวุธมากกว่า ปัจจุบันนบนางดักไม่เหลือร่องรอยเดิมให้เห็นเนื่องจากมีการขุดลอกคลองและสร้างเขื่อน แต่ยังยืนยันตำแหน่งที่ตั้งเทียบเคียงกับหลักฐานที่บันทึกไว้ได้