ถือศีลกินผัก อิ่มบุญอิ่มใจ ตั้งโต๊ะไหว้ กับความหมายมงคล

9 วัน 9 คืน แห่งความศรัทธาใน “ประเพณีถือศีลกินผักจังหวัดภูเก็ต” กำลังจะเริ่มต้นในวันที่ 29 กันยายน ถึง 7 ตุลาคม 2562 นี้ บรรยากาศทั่วเมืองภูเก็ตเต็มไปด้วยธงสีเหลืองโบกสะบัด ศาลเจ้าต่างๆ และชาวภูเก็ตต่างเตรียมการ พร้อมเริ่มพิธีกรรมอันศักดิ์สิทธิ์ตามแบบอย่างที่สืบทอดกันมากว่าศตวรรษ การสืบสานประเพณีเก่าแก่โบราณที่ถูกส่งต่อจากรุ่นสู่รุ่น จากอดีตจนถึงปัจจุบัน โดยยึดถือปฏิบัติกันอย่างเหนียวแน่นและแพร่หลายเช่นนี้ เป็นผลให้ “ประเพณีถือศีลกินผัก ได้รับการประกาศจากกรมส่งเสริมวัฒนธรรม ขึ้นบัญชีมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม ด้านการปฏิบัติทางสังคม พิธีกรรม ประเพณี และเทศกาล” เมื่อวันที่ 22 มีนาคม 2561 ที่ผ่านมา เป็นสิ่งที่ชาวภูเก็ตและชาวไทย ควรภาคภูมิใจและร่วมกันอนุรักษ์ด้วยความรู้ความเข้าใจที่ถูกต้อง

หากวางแผนเดินทางมาเที่ยวภูเก็ตในช่วงนี้ นอกจากร่วมประเพณีด้วยการ “ถือศีล” คิดดี ทำดี ละเว้นการเบียดเบียนผู้อื่น “กินผัก” งดเว้นการรับประทานเนื้อสัตว์ และอาหารต้องห้ามแล้ว เพื่อร่วมสานต่อประเพณีอันดีงาม ยังมีกิจกรรมอื่นๆ มากมายตลอด 9 วัน ที่คุณสามารถร่วมปฏิบัติได้ เพื่อทำจิตใจให้ผ่องใส เสริมบุญบารมีและสิริมงคลให้แก่ตนเองและครอบครัว ทั้งการไปไหว้พระหรือเทพเจ้าจีนที่เคารพศรัทธาที่ศาลเจ้าทั่วเมือง การร่วมพิธีกรรมต่างๆ ที่ตื่นตาตื่นใจ แต่ละพิธีมีความหมายและนัยยะแฝงภูมิปัญญา โดยเฉพาะพิธีอิ้วเก้ง หรือพิธีแห่พระรอบเมือง ซึ่งเป็นพิธีที่องค์กิ้วอ๋องไต่เต่ ซึ่งเป็นองค์ประธานในพิธีถือศีลกินผัก และเทพเจ้าจีนต่างๆ ออกเยี่ยมเยียนและให้พรแก่สาธุชนผู้ถือศีลกินผักตามบ้านเรือน ผู้คนที่มีบ้านหรือร้านค้าอยู่ตามเส้นทางขบวนแห่ก็จะตั้งโต๊ะไหว้หน้าบ้าน เพื่อต้อนรับองค์เทพเจ้าด้วยความเลื่อมใสศรัทธา เป็นอีกหนึ่งสีสันของประเพณีถือศีลกินผักที่ชาวภูเก็ตและนักท่องเที่ยวเฝ้ารอ ศาลเจ้าต่างๆ จะมีกำหนดการแห่พระในแต่ละวัน เส้นทางแห่ส่วนใหญผ่านในตัวเมืองภูเก็ต สามารถไปรอชมขบวนหรือตั้งโต๊ะไหว้เพื่อรับพระได้ โดยการตั้งโต๊ะไหว้ก็มีรายละเอียดที่ต้องคำนึงถึง เพื่อความเป็นสิริมงคลของผู้ไหว้นั่นเอง

การตั้งโต๊ะไหว้เพื่อรับพระ สำหรับประชาชนทั่วไปในประเพณีถือศีลกินผัก ควรใช้โต๊ะสี่เหลี่ยมที่มี 4 ขา ตั้งด้านหน้าบ้าน รองขาโต๊ะด้วยกระดาษทอง ปูโต๊ะด้วยผ้าแดงหรืออาจตกแต่งด้านหน้าโต๊ะด้วยผ้าที่เรียกว่า โต๊ะอุ๋ย เป็นผ้าสี่เหลี่ยมสีแดงปักหรือวาดลวดลายจีนสวยงาม บนโต๊ะวางกระถางธูปตรงกลาง เชิงเทียน 1 คู่ เทียนแดง 1 คู่ วางซ้าย-ขวา แก้วน้ำชา นิยมวาง 9 แก้ว ของไหว้ เป็นผลไม้ ลูกอม หรือบ๊วย ผลไม้ที่นิยมใช้ ได้แก่ ส้ม ซึ่งภาษาจีนเรียกว่า ก๊าม กล้วย ภาษาจีนเรียกว่า กิ่นเจ๊ว และ สับปะรด ภาษาจีนเรียกว่า อ่องหลาย ผลไม้ทั้งสามชนิดนี้ ชื่อภาษาจีนพ้องกับคำที่มีความหมายมงคล หมายถึง ความโชคดี เจริญรุ่งเรือง นอกจากนั้นยังมีดอกไม้ เช่น ดอกเบญจมาส ดอกบัวขาว หรืออาจจะเป็นดอกไม้ประดิษฐ์ที่สวยงาม รวมทั้งควรเตรียมกระถางจุดกำยาน และกระดาษทอง หรือประทัดไว้ด้วย

เมื่อขบวนแห่มาถึง สิ่งที่ชาวภูเก็ตถือปฏิบัติ คือจุดธูปไหว้ ร่างทรงองค์เทพเจ้าต่างๆ จะแวะตามบ้านเรือน รับน้ำชา หรือผลไม้ หากมีเด็กหรือคนชราท่านมักจะให้พร หรือช่วยปัดเป่าอาการเจ็บป่วย แล้วแจกจ่ายผลไม้ของไหว้ให้เจ้าของบ้าน ผู้ตั้งโต๊ะไหว้ หรือผู้คนระหว่างทาง ให้นำไปรับประทาน หากได้รับผลไม้ ลูกอม หม่อหยอง หรือด้ายผูกข้อมือ ได้รับ หู คือกระดาษหรือผ้าลงยันต์ รวมทั้งดอกไม้จากร่างทรงองค์เทพเจ้า นั่นนับเป็นของมงคลเลยทีเดียว และเมื่อถึงขบวนขององค์กิ้วอ๋องไต่เต่ ซึ่งประทับในเสลี่ยงใหญ่ ทุกคนควรนั่งลงด้วยความสำรวม งดจุดประทัดใส่ตั่วเหลียนซึ่งเป็นที่ประทับขององค์กิ้วอ๋องไต่เต่ ตั้งจิตอธิษฐานรอจนขบวนผ่านไปจึงลุกขึ้น เมื่อขบวนแห่เสร็จสิ้นจึงเผากระดาษทอง เป็นอันเสร็จขั้นตอน

การจัดโต๊ะไหว้ตามกำลังแต่เต็มเปี่ยมด้วยความศรัทธา ตั้งจิตตั้งใจถือศีลกินผัก ทำความดีละเว้นความชั่ว รับเสด็จองค์กิ้วอ๋องไต่เต่ด้วยความสงบสำรวม น้อมรับพรด้วยจิตใจที่ผ่องใส นี่คือแก่นแท้ของพิธีแห่พระที่งดงาม เป็นการชำระล้างจิตใจ เติมพลังบวกให้กับจิตวิญญาณ ตามความเชื่อที่สืบทอดกันมาแบบชาวภูเก็ต ภาพอันงดงามเหล่านี้ จะมีให้เห็นสืบไป ถ้าเราช่วยกันอนุรักษ์ด้วยความเข้าใจถึงแก่นแท้ของประเพณีถือศีลกินผัก ประเพณีอันเป็นมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมที่มีค่าและน่าภาคภูมิใจ