เครื่องประดับชุดพื้นเมือง แต่งให้ว้าว แบบสาวภูเก็ต

กระแสย้อนยุค ย้อนอดีตกำลังมาแรง สาวๆ หันมาแต่งชุดไทย ชุดพื้นเมืองกันน่ารักน่ามองทีเดียว สาวภูเก็ตเราก็มีชุดพื้นเมืองย้อนอดีตที่งามไม่แพ้ใคร ทั้งชุดย่าหยา ชุดคอตั้งแขนจีบ ชุดครุยใหญ่ ชุดลูกไม้ต่อดอก ลวดลายสีสันของเนื้อผ้าทั้งตัวเสื้อและผ้าปาเต๊ะสวยงามมีเสน่ห์ ยิ่งได้ตกแต่งเครื่องประดับชุดพื้นเมือง ยิ่งเพิ่มความวิบๆ วับๆ เตะตาน่ามอง เครื่องประดับชุดพื้นเมืองภูเก็ตนั้นมีหลายชิ้น ส่วนใหญ่เป็นเครื่องทองประดับอัญมณี สตรีชาวภูเก็ตในอดีตมักแต่งตัวสวยในโอกาสพิเศษต่างๆ เช่น ประเพณีวันสำคัญ งานแต่ง งานบุญ งานบวช เครื่องประดับก็จัดเต็มให้สมฐานะ ชิ้นไหนแต่งอย่างไร มีชื่อเรียกอะไรบ้าง ไปดูกัน

 

โกสัง บ้างเรียก กอสัง กรอสัง กอรอสัง มีลักษณะเป็นเข็มกลัดชิ้นใหญ่ ทำด้วยทองหรือเงิน ประดับอัญมณี ในชุดมักมี 3 ชิ้น เป็นชิ้นใหญ่ 1 ชิ้น ลักษณะคล้ายรูปหัวใจ ชิ้นเล็ก 2 ชิ้น ลักษณะเป็นวงกลม ชิ้นใหญ่ติดตำแหน่งตรงกระดุมคอเสื้อ หรือกระดุมเม็ดบนสุด ชิ้นเล็ก 2 ชิ้น ติดตำแหน่งกระดุมเม็ดรองลงมา มักใช้กับการแต่งชุดครุยใหญ่ ชุดเจ้าสาว ปัจจุบันมีการใช้แต่งกับชุดย่าหยา ชุดคอตั้งแขนจีบ โดยอาจติดแต่เข็มกลัดตัวใหญ่ตัวเดียวหรือติดทั้ง 3 ตัวครบชุดก็ได้

 

ปินตั้ง เป็นเครื่องประดับที่มีลักษณะกลม มีแฉกเหมือนดาว เป็นได้ทั้งจี้ห้อยคอ ตุ้มหู และเข็มกลัดใช้กลัดตกแต่งเสื้อ สำหรับชุดเจ้าสาว มักใช้ปินตั้งเป็นเข็มกลัดยึดสร้อยคอยาวที่สวมทีละหลายเส้นเพื่อบ่งบอกฐานะ สำหรับผู้ชายสามารถใช้ปินตั้งกลัดตกแต่งอกเสื้อ นอกจากรูปดาวแล้ว ปินตั้งอาจมีรูปแบบอื่น เช่น ดอกไม้ กระเช้าดอกไม้ แต่โดยรวมแล้วใช้เป็นจี้และเข็มกลัดเพื่อตกแต่งเสื้อนั่นเอง

 

เข็มกลัด 3 ตัว เป็นเข็มกลัดชุด 3 ตัวที่มีสายคล้องเชื่อมต่อกัน ใช้ติดเสื้อแทนกระดุม หรือตกแต่งชุดให้สวยเด่นขึ้น นิยมใช้แต่งกับชุดย่าหยา หรือชุดเคบาย่า มีทั้งลวดลายดอกไม้ เถาวัลย์ หรือเป็นโบว์ ติดเสื้อแล้วดูงามอ่อนช้อย

กระดุมกิมตู้น หรือกระดุมทอง ติดเสื้อคอตั้งแขนจีบ ส่วนใหญ่มี 5 เม็ด ของดั้งเดิมจะเป็นกระดุมชุดแบบถอดได้ ใช้เหรียญทองซึ่งเป็นเงินต่างชาติมาทำเป็นกระดุมเสื้อบ่งบอกถึงความร่ำรวย หรืออาจเป็นกระดุมทองที่ช่างทองประดิษฐ์ขึ้นเป็นลายดอกไม้ตกแต่งอัญมณีตามฐานะ ปัจจุบันใช้กระดุมทั่วไปที่มีสีทองมาทดแทน

 

มงกุฎดอกไม้ไหว หรือ ฮั้วก๋วน เป็นเครื่องประดับศีรษะสำหรับการแต่งชุดครุยใหญ่ ซึ่งต้องทำผมทรงชักอีโบย หรือเกล้ามวยสูง แล้วใช้มงกุฎครอบมวย ชุดครุยใหญ่ที่เป็นชุดเจ้าสาว จะสวมมงกุฎทำจากดิ้นทอง ประดับเลื่อม มุก และดอกไม้ไหว หรือเสียบปิ่นปักมวยผม สำหรับสตรีวัยกลางคนขึ้นไป มักแต่งชุดครุยใหญ่ในงานสำคัญ ที่ครอบมวยผมอาจจะทำจากมุก ดอกพุด ดอกมะลิ ไม่ประดับดอกไม้ไหวเหมือนเจ้าสาว

 

ตุ้มหู มีทั้งตุ้มหูทองแบบห้อยระย้า ส่วนใหญ่เป็นลายดอกไม้ดูอ่อนหวานขับเน้นความเป็นผู้หญิง และตุ้มหูแบบติดหู เรียกว่าตุ้มหูหางหงส์ เป็นตุ้มหูทองตกแต่งด้วยเพชรซีก ลวดลายของตุ้มหูช่วยเพิ่มความสง่างาม

 

สร้อยคอ ,จี้เหรียญฝรั่ง สร้อยคอนิยมใส่สร้อยทอง มีทั้งแบบสร้อยหลั่นเต่ป๋าย หรือสร้อยกาหลง เป็นสร้อยสั้นที่มีลวดลายทรงสามเหลี่ยมรับกับคอ นิยมแต่งกับชุดย่าหยา เพราะเป็นเสื้อคอแหลม และสร้อยทองเส้นยาว ใช้แต่งกับชุดครุยใหญ่ ซึ่งเป็นการแต่งตัวแบบเต็มยศ เรียกว่าทองมีกี่เส้นขนมาใส่ให้หมด นอกจากนี้ ยังมีสร้อยทองห้อยจี้ ซึ่งนิยมใส่กับชุดคอตั้งแขนจีบ โดยตัวจี้นั้น ในอดีตจะนำเหรียญทองซึ่งเป็นเงินต่างชาติมาทำจี้ห้อยคอ อาจจะตกแต่งลวดลายเลี่ยมทองเพิ่มความสวยงามและมูลค่าด้วย

แหวน แหวนแบบดั้งเดิมที่นิยมใส่กับชุดพื้นเมืองภูเก็ต คือ แหวนบาเยะ แหวนขนมชั้น หรือ แหวนหัวเข้ เป็นแหวนแบบเดียวกันคือแหวนเพชรที่เรียงเม็ดเพชรเป็นทรงสี่เหลี่ยมข้าวหลามตัดแนวยาวดูวิบวับละลานตาและยังช่วยทำให้นิ้วดูเรียวยาว หรือแบบที่ดูเล็กๆ น่ารักก็มีแหวนดอกพิกุล สตรีสมัยก่อนนิยมสวมแหวนหลายนิ้วเพื่อบ่งบอกฐานะอันมั่งคั่ง

 

กำไลข้อมือ นิยมสวมกำไลทอง เป็นกำไลแบบหนามีลายฉลุ หรือใส่สร้อยข้อมือมีตุ้งติ้งดูน่ารัก กำไลและสร้อยข้อมือนั้นสวมได้กับทุกชุด ส่วนกำไลข้อเท้าจะใส่กับชุดครุยใหญ่ ชุดเจ้าสาว เป็นกำไลทองหรือกำไลนาก มีลวดลายบนตัวกำไล ทั้งลายดอกไม้ ลายก้อนเมฆ ยิ่งถ้าเป็นฝีมือช่างทองโบราณยิ่งละเอียดสวยงามดูมีราคา

เข็มขัด ชุดพื้นเมืองภูเก็ตเป็นการนุ่งผ้าปาเต๊ะจึงขาดไม่ได้เลยที่จะต้องมีเข็มขัดไว้รัดผ้าถุง เป็นเข็มขัดโบราณฉลุลายแบบมีข้อต่อ อาจจะเป็นเข็มขัดทอง เข็มขัดเงิน เข็มขัดนาก ตามฐานะ

 

นอกจากเครื่องประดับชิ้นหลักๆ เหล่านี้แล้ว ยังมีรองเท้าแบบสวม ปักลูกปัดมีสีสัน ส้นเตี้ยหรือมีส้นสูงเล็กน้อย และสาวๆ อาจจะพกพัด หรือเหน็บผ้าเช็ดหน้าผืนเล็กไว้ที่ชายพก เป็นรายละเอียดเล็กๆ น้อยๆ ที่ดูน่ารักและช่วยให้ดูเก๋ไก๋มากขึ้นด้วย

 

ขอบคุณภาพจาก พิพิธภัณฑ์ เพอรานากัน ภูเก็ต และเครื่องประดับจาก ทวีสุวัณณ์ ทั้ง 3 สาขา (สาขาถนนมนตรี, สาขาเซ็นทรัล เฟสติวัล ภูเก็ต และสาขาเดอะการ์เด้น อ.ถลาง)

https://www.facebook.com/peranakanphuketmuseum

Facebook: https://www.facebook.com/peranakanphuketmuseum

Taweesuwan: http://www.taweesuwan.com/main